Na podstawie obecnie obowiązujących przepisów organ Straży Granicznej lub organ celny może zażądać dokumentów potwierdzający wartość i wiek wywożonego przedmiotu. Osoba decydująca się na wywóz rzeczy, która może wzbudzić zainteresowanie celników, powinna posiadać ze sobą fakturę lub certyfikat zakupu wydany przez licencjonowanego sprzedawcę, opinię albo wycenę sporządzoną przez rzeczoznawcę biegłego. W przypadku przedmiotów zabytkowych o kategoriach określonych w art. 3 pkt. 1,3,4 i art. 51 ust. 1,2 i 3 Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U z 2003 nr 162 poz. 1568 z późn. zm.) wymagane są pozwolenia na wywóz czasowy lub stały, wydawane przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz MKiDN. W przypadku materiałów bibliotecznych należy zwracać się do Biblioteki Narodowej. Kryteria kwotowo-wiekowe przedmiotów zabytkowych wymagających pozwolenia na wywóz za granicę zostały określone w poniższej tabeli sporządzonej na podstawie art. 51 ust 1 w/w Ustawy. Wymóg uzyskania pozwolenia dotyczy tylko niektórych zabytków, takich które przekroczyły zarówno progi wiekowe jak i cenowe, jakie zostały określone w art. 51 ust. 1 ustawy (por. tabela poniżej).

Nie można wywozić na stałe zabytków:

– wpisanych do rejestru (z wyjątkiem pojazdów zabytkowych włączonych do wojewódzkiej ewidencji zabytków, jeśli nie spełniają kryteriów wywozowych z poniższej tabeli)
– wchodzących w skład zbiorów publicznych, które stanowią własność Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek organizacyjnych zaliczanych do sektora finansów publicznych
– znajdujących się w inwentarzach muzeów lub narodowym zasobie bibliotecznym

Tryb składania wniosków i wydawania pozwoleń na wywóz zabytków za granicę reguluje Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie wzorów dokumentów oceny wskazującej czas powstania zabytku, wyceny zabytku oraz potwierdzenia wwozu zabytku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 2011 Nr 50 , poz. 256) oraz Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 18 kwietnia 2011 r. w sprawie wywozu zabytków za granicę (Dz. U. 2011 Nr 89 , poz. 510).

Opłata skarbowa za pozwolenia czasowe na wywóz zabytków za granicę – 44 PLN: Urząd Miasta Katowice, ul. Pocztowa 5, 40-098 Katowice, numer konta: 52 1020 2313 2672 0211 1111 1111
tytułem: pozwolenie czasowe na wywóz zabytku za granicę;

Opłata skarbowa za pozwolenie na wywóz na stałe zabytków – 100 PLN: Urząd Miasta Warszawy, Wydział Budżetowo-Księgowy, ul.Nowogrodzka 43, 00-691 Warszawa, numer konta 60 1030 1508 0000 0005 5001 0038
tytułem: pozwolenie na wywóz na stałe zabytku.

Poniżej przedstawiamy tabelę określającą kategorie zabytkowych obiektów wymagających pozwolenia na wywóz stały lub czasowy oraz wyciąg najważniejszych przepisów związanych z procedurą wywozową, zawartych w Ustawie z dn. 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tekst jedn. Dz. U. z 2014 roku, poz. 1446, z poźn. zm.)